Cột Cờ Nam Định và câu chuyện về người con gái đã nằm lại dưới chân kỳ đài

Ở giữa lòng thành Nam trầm mặc, có một ngọn tháp gạch đứng hiên ngang suốt hơn hai trăm năm. Đó là Cột cờ Nam Định – chứng nhân lặng lẽ của biết bao mùa gió chướng, của tiếng trống canh thành, của những cuộc chiến đã lùi xa.

Mỗi khi lá cờ đỏ bay phần phật trên đỉnh tháp, người ta vẫn nói:
“Kỳ đài còn đó, là hồn Thành Nam còn đó.”

Nhưng ít ai biết, ngay dưới chân kỳ đài ấy, có một người con gái đã vĩnh viễn nằm lại – Giám thương Công chúa Nguyễn Thị Trinh, người được dân Nam Định gọi bằng cái tên thân thương: Bà Chúa Cột Cờ.

1. Kỳ đài của triều Gia Long: nơi trời đất giao nhau của Thành Nam

Cột cờ Nam Định được xây từ năm 1812, dưới thời vua Gia Long. Khi ấy, thành Nam Định là trọng trấn của vùng Bắc Bộ, nơi quân lính canh phòng nghiêm ngặt ngày đêm.

Tầng bệ vuông ba cấp, thân tháp vươn cao giống một mũi giáo chĩa thẳng lên bầu trời. Đêm xuống, ánh lửa từ vọng gác phản chiếu lên mặt gạch đỏ. Sáng lên, cờ treo đầu ngọn gió báo hiệu một ngày bình yên lại bắt đầu.

Đối với người xưa, cột cờ không chỉ là nơi treo cờ.
Đó là biểu tượng của chủ quyền, của khí phách và sự sống còn của một thành trì.

2. Người con gái giữ kỳ đài

Ngày 11 tháng 12 năm 1873, Thành Nam rung chuyển bởi tiếng đại bác. Quân Pháp tấn công dữ dội. Nhiều vị trí phòng thủ ngã xuống, và kỳ đài – biểu tượng của thành – trở thành nơi giằng co ác liệt.

Giữa khói lửa mù mịt, có một cô gái trẻ dẫn đội quân nhỏ chạy về phía tháp cờ. Cô tên là Nguyễn Thị Trinh, con gái của vệ úy Nguyễn Kế Hưng – người trấn thủ thành. Không đợi lệnh, cô lao vào trận đánh, vừa hô quân, vừa dìu những người bị thương xuống khỏi bệ cột cờ.

Người ta kể rằng:
Cô đứng ngay dưới chân kỳ đài, vá vội lá cờ bị đạn xé toạc để giữ lấy khí thế của quân sĩ.

Một mảnh pháo rơi xuống. Và cô ngã ngay tại nơi mình đứng.

Những người lính ôm lấy thân cô giữa tiếng súng, mang cô vào đặt dưới chân tháp. Từ giây phút ấy, dưới bệ cột cờ có thêm một linh hồn.

3. Vì sao cô được thờ ngay tại kỳ đài?

Sau khi hy sinh, triều đình phong cho cô tước hiệu Giám thương Công chúa – một danh hiệu dành cho người có công lớn với quân thành.

Người dân Thành Nam thương tiếc, xin lập một miếu nhỏ ngay dưới bệ cột cờ, nơi cô trút hơi thở cuối cùng. Họ thắp nhang cho cô vào những ngày giỗ trận. Họ gọi cô bằng cái tên thân mật:

“Bà Chúa Cột Cờ.”

Không phải vì cô là công chúa dòng dõi,
mà vì cô là người đã hiến cả cuộc đời để giữ linh hồn của kỳ đài.

4. Cột cờ Nam Định hôm nay – và lời thì thầm của lịch sử

Ngày nay, cột cờ Nam Định đã được trùng tu. Những lớp gạch cũ vẫn còn đó, như nếp nhăn thời gian còn đọng lại. Du khách đứng dưới chân tháp, ngước nhìn lá cờ bay, ít ai biết rằng ngay bệ dưới chân họ là một người con gái đã ngã xuống để bảo vệ nơi này.

Nếu lắng nghe thật kỹ trong buổi chiều gió mạnh, ta đôi khi cảm giác như có tiếng bước chân chạy vội, tiếng nữ nhân hô quân giữa trận chiến.

Có lẽ đó chỉ là gió.
Hoặc có lẽ… là lịch sử đang muốn kể lại một câu chuyện đã lâu chưa được nghe.

Kết

Cột cờ Nam Định không chỉ là một di tích cổ của triều Nguyễn. Nó là một ký ức sống, một nỗi tự hào, và cũng là nơi yên nghỉ của một cô gái trẻ dũng cảm đã chọn đứng lên trong ngày tháng hiểm nguy nhất.

Mỗi lần lá cờ tung bay, đó cũng là một lời tri ân gửi tới Bà Chúa Cột Cờ – Nguyễn Thị Trinh, người con gái đã giữ lại ánh sáng của kỳ đài cho hậu thế.

Xem chỉ đường tới Cột cờ Nam Định, Tô Hiệu, Nang Tinh, Nam Định, Nam Dinh, Vietnam