Cá anh vũ hay còn có tên gọi khác là cá Tiến Vua. Theo Đại Nam Thống Nhất Chí có ghi: “Cá anh vũ còn có tên là Giả Ngư, sinh sống ở ngã ba sông Bạch Hạc, cứ đến mùa rét mới có. Vị cá rất ngon mà âm bổ. Từ sông Bạch Hạc trở xuôi thì không có”. Dư Địa Chí của Nguyễn Trãi đã viết: “Cá anh vũ được dùng làm vật cúng tế thần linh…”. Được người dân ở Hà Giang ưa thích và được người dân ưu ái đặt cho cái tên Đệ nhất ngư Hà Giang.
[center]
[IMG alt=Ca anh vu – De nhat ngu Ha Giang]http://xmedia.nguoiduatin.vn/2013/03/29/4a7915851d8088ded4f3e3840d02e450-anh-vu.jpg[/IMG]
[/center]
Loài cá này thân dày, thuôn dần về phía đuôi và có hai đôi râu. Thân cá màu xám tro, bụng màu vàng nhạt. Miệng bên dưới rạch ngang, môi dưới rộng hình tam giác, với nhiều gai thịt tròn nổi. Vẩy cá thẳng tắp chứ không so le như các loại cá khác.

Loài cá này chỉ ăn rêu tảo và sống ở nước trong ở những hang đá sâu và khi nước lạnh mới mò ra tìm mồi. Vì vậy, việc bắt được một con cá là cả một kỳ công. Vào mùa lạnh, mùa cá anh vũ ra kiếm ăn, nhiều ngư dân phải uống nước mắm, nín thở mà lặn thả cụp, mò cá. Nhiều ngư dân cho biết cá quý thật, nhưng bắt được nó có khi phải đánh đổi cả tính mạng.
[center]
[IMG alt=Ca anh vu – De nhat ngu Ha Giang]http://imgs.vietnamnet.vn/Images/vnn/2014/11/02/09/20141102091305-ca-anh-vu-1.jpg[/IMG]
[/center]
Theo truyền thống chế biến cá của khu vực Hạc Trì, các chuyên gia ẩm thực cho hay ngon nhất vẫn là món hấp cá, cá được rửa sạch rồi mổ và được ướp với gừng, muối và mắm ngon sau đó đặt cá lên trên một lớp lá gừng rồi đưa vào hấp chín. Đây là món được ưa chuộng nhất vì giữ được nguyên trạng và thơm ngon hơn bất cứ các món chế biến khác. Khi ăn, người ta thường ăn với khế xanh, chuối xanh và bánh tráng mỏng, các loại rau như tía tô, dấp tanh, xương xông… đều là những vị thuốc bổ trợ cho thịt cá anh vũ. Ngoài ra còn có thể nấu giấm mẻ, nướng chả, và kho như kho tộ ăn với cơm tám.

Các nhà ẩm thực học đều đánh giá thịt cá anh vũ rất cao: trắng, quánh và thơm ngon hơn bất cứ loài cá nào của sông nước. Phần tuyệt nhất của cá anh vũ là khối sụn môi. Cái khối sụn này chẳng những rất giòn mà tương truyền chữa được rất nhiều bệnh.

Nhiều người còn quan niệm rằng vì cá anh vũ để cung tiến vua và tế thần linh nên ăn cá anh vũ sẽ đem lại điều may mắn. Chính vì vậy, giống cá sông nổi tiếng này hiện có giá rất cao và hiếm. Nếu được đi du lịch Hà Giang, thì đây sẽ là món quà vừa sang trọng vừa “ngon” mang về làm quà cho cả nhà.

[i]Nguồn: Tổng hợp[/i]